Makine çevirisi, çevirisi gerçekleştirilecek olan bir metnin, çeviri işlemi için geliştirilmiş bir bilgisayar yazılımı tarafından tercüme edilmesidir. Makine çevirisinde çevirisi yapılacak olan metin, çeviriyi gerçekleştirecek olan bilgisayar yazılımı tarafından kaynak dilden hedef dile otomatik olarak aktarılmaktadır. Bu yazılımlar ve/veya programlar günümüzde gitgide yaygınlaşmaktadır. Eskiden kısıtlı sayıda makine çevirisi uygulaması görülürken günümüzde artık bu uygulamaların çoğu bedava olarak tüm insanların hizmetine sunulmaktadır. Makine çevirisi, çeviri verimliliğini ve doğruluğunu artırmaya kesinlikle yardımcı olsa da, yalnızca yazılıma güvenilmemelidir. Haydi bunun sebeplerini gözden geçirelim.
Çeviri yazılımları çeviri sürecini otomatikleştirip tutarlı bir çeviri ürünü ortaya çıkarmada yardımcı olsa da bir çevirmenin yaratıcı ve incelikli karar verme becerilerinin yerini alamaz. Profesyonel bir çevirmen, çevirinin kaynak metnin amaçlanan anlamını doğru bir şekilde yansıtmasını ve hedef kitleye uygun olmasını sağlamak için dil ve kültürel uzmanlığını uygulayabilir ve doğru bir şekilde yerelleştirir. Öte yandan hedef kültürü dikkate almadan yapılan otomatik çeviriler ise bir pazarlama kabusuna dönüşebilir. Buna en iyi örneklerden biri Alman elektronik mağaza zinciri Media Markt’ın “Ich bin doch nicht blöd” (Ben aptal değilim) sloganın Türkiye’ye ilk açıldığında yaptığı çevirisidir. Almanca slogan en düşük fiyata en iyi kalitede ürünler almak isteyen “mantıklı” ve “ciddi” Almanların akıllarına alışveriş yapabilecekleri en iyi mağazanın Media Markt olduğunu kazırken, “Ben aptal değilim” diye yapılan bir reklam Türkler tarafından hakaretvari görülüp pozitif karşılanmamıştır. Media Markt hatasından ders alıp pazarlama yaptığı ülkelerde kültüre karşı daha hassas çeviriler yapmaya başlamış, “Ben aptal değilim” ise daha sonra “Bakmadan almam” olarak yerelleştirilmiştir.
Makine çevirisinin henüz yapamadığı bir diğer şey ise müşteriye göre çeviri yapmaktır. Çeviri araçları büyük projelerde çeviriyi hızlandırmak için oldukça faydalı olsa da çevirileri verilen işlere göre uyarlamada her zaman etkili değildir. Öte yandan deneyimli bir çevirmen, her bir çeviri projesinin nüanslarını dikkate alabilir ve çeviriyi buna göre uyarlayabilmektedir. Çevirmen aynı zamanda kalite kontrol sürecinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Çeviri programları kalite güvence özelliklerine sahip olsa da kusursuz değildir. Ancak çeviri araçlarını kullanma konusunda deneyimli profesyonel bir çevirmen, yazılımın gözden kaçırmış olabileceği hataları tespit edip düzeltebilmektedir.
Makine Çevirisinde Hizmet Paketleri
MTO – Makine Çevirisi Çıktısı (Hiçbir TM yüklenmeden, sadece bir arayüz kullanılan yöntemdir.)
- Sözlük Tabanlı Makine Çevirisi/Doğrudan yöntem (Dictionary Based Machine Translation),
- Kural Tabanlı Makine Çevirisi (Rule-Based Machine Translation)
- Örnek Tabanlı Makine Çevirisi (Example Based Machine Translation)
- İstatistiksel Makine Çevirisi (Statistical Machine Translation),
- Sinirsel Makine Çevirisi (Neural Machine Translation).
MTFE – Tam Düzenlenmiş Makine Çevirisi ile MTLE – Hafif Düzenlenmiş Makine Çevirisi arasındaki farklar nelerdir?
MTFE ile, makine çevirisi çıktısı kapsamlı bir şekilde gözden geçirilir ve herhangi bir hata olmadığından emin olmak için gerekirse değiştirilir. MTLE yönteminde doğruluk ve okunabilirlik gibi temel unsurlara odaklanılırken, MTFE sürecinde buna ilaveten editör son düzenlemeleri yapar, gerekirse metinde uygun görmediği yerlere müdahale ederek çeviriyi teslime hazır hale getirir. MTFE sürecinden geçen bir belge, okuyucusunu hedef dilde yazılmış olduğuna ikna edebilmeli ve “çeviri gibi” kokmamalıdır.