Çeviride Konu/Alan Uzmanlığı (Subject Matter Expertise in Translation) Nedir?

Çeviride konu/alan uzmanlığı; çevirmenin çevirisine ihtiyaç duyulan yazılı, sözlü, görsel ve işitsel içerik hakkında derin bir bilgi, beceri ve tecrübe sahibi olması anlamına gelmektedir.

Profesyonel çevirmenlerin çeviri ve dil sektörlerine hizmet veren uzmanlar olduklarını söyleyebiliriz. Ancak bazı sektörler söz konusu olduğunda çevirmenler arasında bir ayrım gerçekleşir ve çeviride konu/alan uzmanlığı işte tam da bu noktada devreye girer. Zira teknik, tıbbi, hukuki, bilgi teknolojisi, inşaat, finans, ekonomi, ticaret, yazılım ve web sitesi çevirileri özel alan bilgisi ve uzman çevirmen yaklaşımı gerektirir.

Örneğin, İtalyancadan Türkçeye çevrilmesi gereken hukuki belgelerin olması durumunda çevirmenin İtalyan ve Türk hukuk sistemlerine hâkim olması beklenir. Başka bir örnek verecek olursak, çevirisine ihtiyaç duyulan belge bir prospektüs ise çevirmenin insan sağlığı söz konusu olduğu için son derece hassas olan, hata yapma lüksü tanınmayan sağlık sektörüne ait birtakım terminolojileri bilmesi ve bu alanda uzman olması gerekir. Çevirmenin çevirisi talep edilen metnin hitap edeceği kişiler ve metnin konusu hakkında bir bilgisi yok ise çeviri eylemi, çeviri sürecinin başında belirlenen nihai amaca ulaşamaz ve hedef kitle tarafında beklentileri karşılayamaz.

Dil de tıpkı insanlar gibi yaşayan ve değişen sosyal bir varlıktır ve her dilin kendine özgü birtakım kuralları vardır. Bu kurallar doğrultusunda; çeşitli deyimler, sayılar, semboller, jargonlar, renkler, kelimeler ve bakış açıları ülkeden ülkeye ve kültürden kültüre farklılık gösterebilmektedir. Bu kültürel ve dilsel farklılıklar, çeviri eylemi süresince göz ardı edilirse ortaya hatalı ve eksik çeviri ürünleri çıkabilir. İşte çeviride konu/alan uzmanlığı; bu hataları yok etmek, anlam karmaşalarının önüne geçmek, tutarlı ve kaliteli bir çeviri hizmeti sunmak için vardır.

Belirli bir alanda uzman çevirmen; profesyonel, eksiksiz ve doğru bir çeviri gerçekleştirilmesine imkân tanır. Çeviri konusuna hâkim olduğu için müşteriye olabildiğince kısa sürede dönüş sağlar çünkü çevirmenin söz konusu içerik ile ilgili terminoloji araştırması yapması için çok fazla zaman harcaması gerekmez, hangi referansları ve bilgileri kullanacağını öncesinde büyük ölçüde bilir.

Gelişen ve değişen teknoloji sayesinde, yukarıda bahsetmiş olduğumuz sektörlere ait birtakım veriler değişmekte veya üzerine yenileri konularak genişletilmektedir. Bu durumda, çevirmenin söz konusu sektörlere ait güncel gelişmeleri, seminerleri, konferansları, haberleri vb. sürekli olarak takip etmesi kaçınılmaz olmaktadır. Çünkü bu gelişmelerle birlikte çevirisi talep edilen metinlerin de içeriği doğrudan değişebilmektedir. Dolayısıyla değişikliklerin farkında olunmadan yapılan çeviriler sonucunda ortaya hatalı ve kalitesiz ürünler çıkabilmektedir.  

Sonuç olarak, özellikle özel alan bilgisi gerektiren sektörler söz konusu olduğunda çeviri eylemi, bir dilden bir başka dile aktarımdan daha fazlasını gerektirir. Bu nedenle, çevirisine ihtiyaç duyduğunuz metninizin içeriğinin hedef kitleniz nezdinde anlaşılır ve etkili olmasını talep ediyorsanız, çeviri işletmesi seçerken işletmenin kaynak ve hedef dile hâkim olmasının yanı sıra çeviride konu/alan uzmanlığına olan yaklaşımını da göz önünde bulundurmanızı tavsiye ederiz. Sektörünüzü, terminolojinizi, ürünlerinizi, stilinizi, beklentilerinizi, amacınızı ve tanıtımınızı sağlayan içeriklerinizi bilen bir çeviri işletmesi ile çalışmak rakipleriniz arasından sıyrılarak dünyaya daha güvenli bir şekilde açılmanızı sağlar. Unutmayın: Kaliteli çeviri ürününe giden yol her şeyden önce, çevirisini talep ettiğiniz içerikte ne söylemek istediğinizin doğru bir şekilde anlaşılmasından geçer.